Toelichting

In de gemeentewet is opgenomen dat de begroting en het financieel meerjarenperspectief 'structureel en reëel in evenwicht' dienen te zijn. Hiermee wordt door de wetgever beoogd dat gemeenten structurele lasten moeten dekken met structurele baten. Om inzicht in de structurele en incidentele lasten en baten te geven, maakt het onderstaande overzicht deel uit van de begroting.

Het onderscheid tussen incidenteel en structureel is niet altijd even helder. De commissie BBV heeft daarom in een notitie dit onderscheid meer ingekaderd. De richtlijn is dat, als de tijdelijke baten en/of lasten zich gedurende maximaal drie jaar voordoen, het gaat om ‘eenmalige zaken’. Voor onttrekkingen aan reserves wordt in beginsel gesteld dat deze incidenteel van aard zijn. Onderstaand een nadere verheldering:

• Incidentele baten en lasten zijn baten en lasten die onder ongewijzigd beleid en omstandigheden voor maximaal drie jaar vaststaan. Rijksbijdragen, subsidies en projecten die langer dan 3 jaar lopen, maar waar vooraf van bekend is dat die bijdrage, subsidie of het project op termijn stopt, worden als incidenteel beschouwd.
• Het verschil tussen de jaarschijven bedraagt minimaal € 200.000.
• Toevoegingen en onttrekking aan reserves en voorzieningen worden altijd als incidenteel beschouwd, tenzij het (onder voorwaarde) om financieringsreserves en dekkingsreserves gaat of onttrekkingen uit de daartoe toereikende (bestemmings)reserves voor minimaal 3 jaar met als doel structurele kosten te dekken.
• Indien bestaand structureel beleid, niet zijnde een tijdelijke geldstroom, binnen drie jaar een wijziging ondergaat dan worden de daarmee samenhangende baten en lasten in het begrotingsjaar niet als incidenteel aangemerkt.

Programma Onderwijs, jeugd en Zorg

Lasten
De incidentele lasten zijn voor uitvoering van de onderwijsactiviteiten van het Uitvoeringsplan taal, opvoeding en onderwijs Poelenburg en Peldersveld (€ 0,8 mln.), zie Raadsinformatiebrief 2019/4039.
Vanuit de decembercirculaire gemeentefonds is geld beschikbaar gesteld voor de extra lasten Jeugd (€ 0,7 mln. in 2020 en € 0,7 mln. in 2021).

Programma Werk, inkomen en economie

Lasten/ baten
Betreft extra middelen ten behoeve van maatregelen extra inzet op BUIG (€ 0,46 mln.) in 2020.
De samenwerking MRA -Z/W vereist voor de gezamenlijk uitvoering van de acht gemeenten een bijdrage van de gemeente Zaanstad van € 0,60 mln. Van de regiogemeenten ontvangen wij hiervoor een bijdrage van € 0,32 mln.
Andere incidentele lasten in 2020 zijn voor het realiseren van de Zaancampus in samenwerking met marktpartijen (€ 0,30 mln.) en het Uitvoeringsplan taal, opvoeding en onderwijs Poelenburg en Peldersveld, onderdeel Armoedebeleid wordt incidenteel € 0,2 mln. ingezet, zie Raadsinformatiebrief 2019/4039. Daarnaast zijn er incidentele budgetten opgenomen ten behoeve duurzaamheid.

Lasten reserves
In 2020 komt de BUIG per saldo € 0,87 miljoen voordelig uit, dat wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve risicoreserve BUIG.

Baten reserves
De reserves Duurzaamheidsfonds ( € 0,80 mln.), Samenwerkingsagenda MRA-Z/W ( € 0,28 mln.) en Werkgelegenheidsprojecten (ten behoeve van de Triple Helix projecten € 0,14 mln.) worden aangesproken.

Zowel in 2021 als in 2022 valt € 0,75 mln. vrij uit de reserve risicobuffer BUIG ten gunste van de algemene dienst.

Programma Maatschappelijke ontwikkeling

Lasten
Vanuit het budget van de cultuurvisie zijn de kosten voor de Zomer van Monet in de Voorjaarsnota 2019 beschikbaar gesteld (€ 0,77 mln.). Er is extra budget beschikbaar voor het verhogen van het taalniveau statushouders (€ 0,18 mln.), nadere toelichting in de Raadsinformatiebrief 2019/14278.

Programma Ruimtelijke en gebiedsontwikkeling

Lasten
Betreft de kosten vanuit het project Hoogwaardig openbaar vervoer (€ 0,10 mln. en het verbeteren van de kwaliteit Woningvoorraad  (€ 0,75 mln.). Dekking uit het Investeringsfonds, programma bestuur en financiën.
Voor de invoering van de omgevingswet worden kosten gemaakt in 2020 en 2021 (resp. € 0,5 mln. en € 0,2 mln.).

Lasten reserves
De toekenning van aanvullend bodembudget voor de periode  2016 - 2020 zorgt voor dotatie aan de reserve Bodembeheer voor gemeentelijke projecten (€ 4,20 mln.).
Het actualiseren van het MPG 19.2 heeft geresulteerd in een dotatie aan de ARG (€ 0,13 mln.) en een toevoeging aan de reserve Infrastructurele werken (€ 0,45 mln.).

Baten reserves
De reserve Invoering Omgevingswet wordt aangesproken ter dekking van de kosten voor de ambtelijke voorbereiding (€ 0,5 mln.)

Programma Beheer openbare ruimte

Baten reserves
Vanuit de reserve Openbare ruimte wordt er een bedrag onttrokken ter dekking van de kosten voor intensivering van de gladheidsbestrijding.

Programma Veiligheid, handhaving en publieke dienstverlening

Lasten
Om de kosten voor het evenement Sail 2020 te dragen is er een eenmalig budget beschikbaar gesteld om de standaard verkeersmaatregelen, coördinatie met andere gemeenten en het plaatsen van drang- en veiligheidshekken in te regelen voor veiligheid van bezoekers aan dit evenement (€ 0,10 mln.).

Programma Bestuur en financiën

Baten
Vanuit de decembercirculaire 2018 zijn extra inkomsten Algemene Uitkering 2018 toegekend (€ 0,7 mln.), zie Raadsinformatiebrief 2018/42805.

Lasten reserves
De lasten in dit programma hebben te maken met de toevoegingen aan de reserve Investeringsfonds en de reserve Wachtgeld bestuur. Daarnaast betreft het de kosten van de wethouder en daarbij behorende ondersteuning in overeenstemming met amendement A begrotingsraad 12 november 2019.

Baten reserves
De baten hebben betrekking op de onttrekkingen aan de reserve Investeringsfonds. Deze zijn nader toegelicht in de paragraaf Investeringen.

Conform het voorstel bij de jaarrekening 2018 is in de Voorjaarsnota 2019 € 6,1 mln. toegevoegd uit het rekeningresultaat 2018 aan het Investeringsfonds. Ten behoeve van het oplossen van de financiële knelpunten in 2020 en 2021 wordt de dotatie met € 4,9 mln. verlaagd, verdeeld over de jaren 2020 (€ 4,3 mln.) en 2021 (€ 0,6 mln.).

De lasten van de wethouder en de benodigde ondersteuning worden onttrokken aan de daartoe gevormde reserve (amendement A d.d. 12 november 2019).

De overige baten en lasten hebben betrekking op de mutatie reserve egalisatie begroting (€ 0,9 mln.).