Publiekrechtelijk
Publiekrechtelijk
Schadeschap Schiphol
(Bedragen x €1.000)Schadeschap SchipholRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:13-01-2016Vestigingsplaats:HaarlemToezichtsregime:laagOpenbaar belangEen voor belanghebbenden duidelijke, deskundige en doelmatige afhandeling te bevorderen van verzoeken om schadevergoeding die verband houden met de uitbreiding van het luchtvaartterrein zoals vastgelegd in de PKB en het uitvoeringsbesluit (LIB).
Bestuurlijk belangDe 8 leden van het AB hebben elk een stem, met dien verstande dat de leden van respectievelijk de gemeente Aalsmeer, Amstelveen, Haarlemmermeer en Zaanstad een tweevoudige stem hebben.
Wethouder Munnikendam is lid van het AB, plaatsvervanging door wethouder Mutluer.
Stemverhouding: 16,6%Actualiteiten en risico'sIn november 2018 heeft het college van B&W besloten dat deelname van Zaanstad aan het Schadeschap geen toegevoegde waarde meer heeft, omdat er in Zaanstad geen schadeclaims meer lopen. Omdat toen al bekend was dat het Schadeschap op afzienbare termijn zou worden opgeheven, heeft het college destijds besloten uit praktische overwegingen deelname aan het Schadeschap tot de opheffing voort te zetten.
Op dit moment lopen er naast de schadeclaim van Chipshol nog twee zaken (niet in Zaanstad), die beide naar verwachting in 2019 worden afgehandeld. De afhandeling van Chipshol zal worden ondergebracht bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Het Algemeen Bestuur van het Schadeschap heeft daarom in de vergadering van 9 april 2019 besloten de deelnemers voor te stellen het Schadeschap per 1 juni 2020 op te heffen. De benodigde meerderheid van 2/3 van de deelnemers heef ingestemd met de opheffing. De daadwerkelijke opheffing van het Schadeschap Luchthaven Schiphol ligt ten minste 1 jaar nadat het besluit tot opheffing formeel is genomen. Het Algemeen Bestuur van het Schadeschap besluit vervolgens tot liquidatie en stelt na het besluit tot opheffing een liquidatieplan vast. De bestuursorganen van het Schadeschap blijven zo nodig in functie tot de liquidatie is beëindigd.
laagPubliekrechtelijk
Recreatieschap Alkmaarder en Uitgeestermeer
(Bedragen x €1.000)Recreatieschap Alkmaarder en UitgeestermeerRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:5 april 2007Vestigingsplaats:UitgeestToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer (RAUM) is een samenwerkingsverband van twaalf omliggende gemeenten en de provincie Noord-Holland. Het zet zich in voor:
- het verzekeren van een evenwichtige ontwikkeling van de recreatie en de watersport op en rondom het meer en aangrenzende gebieden;
- het tot stand brengen, bewaren en onderhouden van het landschap en een evenwichtig natuurlijk milieu dat is afgestemd op het onder bovenstaande geformuleerde.
Bestuurlijk belangWethouder Munnikendam lid van het Algemeen Bestuur, plaatsvervanging door wethouder Mutluer
Stemverhouding: 12,5%Actualiteiten en risico'sHet reguliere programma van het recreatieschap voor 2018 is voor het grootste deel conform begroting uitgevoerd. Het RAUM bestaat uit twee deelgebieden met ieder hun eigen recreatieve functie: bij het recreatiegebied Alkmaarder- en Uitgeestermeer ligt het accent op watersport en waterrecreatie, bij het groengebied IJmond tot Zaanstad (voorheen De Buitenlanden) zijn vooral fietsen en wandelen de recreatieve mogelijkheden.
Voor beide gebieden is in 2018 gewerkt aan een Ambitiedocument, die inspiratie moet opleveren voor de op te stellen Meerjaren Visie. In 2018 is ook een nieuw Beheerplan vastgesteld. Op basis van dit plan wordt gewerkt aan de actualisering van een aantal financiële nota’s. Dan zal ook duidelijk worden of de reguliere middelen van het RAUM toereikend zijn om de (groot)onderhoudswerkzaamheden de komende jaren te kunnen uitvoeren.
In 2018 is het besluit genomen om het Aagtenpark bij het RAUM vanaf 2019 in beheer te geven. Verder is in 2018 aandacht gegeven aan de groei van waterplanten in het Alkmaarder- en Uitgeestermeer, waarbij is onderzocht of de groei op een andere manier dan alleen maaien bestreden kan worden. Met de gemeente Uitgeest is verder gewerkt aan de herontwikkeling van het voormalig Erfgoedpark De Hoop.
De jaarrekening 2018 van het recreatieschap voor beide deelgebieden tezamen sluit met een positief saldo van € 19.000,--:
• Deelgebied Alkmaarder- en Uitgeestermeer: € 94.000,-- (negatief); en
• Deelgebied IJmond tot Zaanstad: € 113.000,-- (positief).
Wij zien wel, dat voor het deelgebied Alkmaarder- en Uitgeestermeer de inkomsten en uitgaven nog niet in evenwicht zijn. Toevoeging van het Aagtenpark en de verlaging van de provinciale bijdrage aan het RAUM leidt voor Zaanstad tot een structurele stijging van de participantenbijdrage met ruim € 50.000 per jaar.
middelPubliekrechtelijk
GGD Zaanstreek Waterland
(Bedragen x €1.000)GGD Zaanstreek WaterlandRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:01-09-2016Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangGGD Zaanstreek-Waterland beschermt, bewaakt en bevordert de gezondheid en de sociale veiligheid van alle mensen in de regio. Daarbij staat een preventieve en collectieve aanpak voorop, met specifieke aandacht voor bevordering van participatie en ondersteuning van de eigen regie van mensen. Als uitvoeringsorganisatie van de gemeenten sluit de GGD aan bij de gemeentelijke verantwoordelijkheden in het sociaal domein.
Bestuurlijk belangEen lid van het Algemeen Bestuur (AB) heeft in de vergadering van het AB één stem. In die gevallen waarin Zaanstad en Purmerend zwaarwegende bezwaren hebben tegen een voorstel en met het oog daarop tegenstemmen, leidt die tegenstem tot verwerping van het voorstel. Het voorgaande is niet van toepassing op het voorstel tot vaststelling van de begroting respectievelijk de jaarrekening van de GGD. Wethouder Mutluer is lid van het AB, plaatsvervanger wethouder Slegers
Stemverhouding: 12%Actualiteiten en risico'sMarktontwikkelingen
De kosten voor het Rijksvaccinatieprogramma zijn vanaf 2020 opgenomen in de begroting van de Gemeenschappelijke Regeling.
In de decentralisaties van het sociaal domein krijgt de GGD een steeds belangrijker rol met preventieve activiteiten omdat de beweging van specialistische zorg naar algemene, laagdrempelige zorg en preventie steeds meer wordt ingevuld. Het belang van de GGD als partner neemt toe en tegelijkertijd komt soms de vraag op of de gemeente niet té afhankelijk wordt van de GGD. Vanuit de positie die de GGD bekleedt is deze vraag echter niet opportuun. Feitelijk is de GGD een afdeling van de gemeente, die we in de vorm van een Gemeenschappelijke Regeling hebben opgezet met de acht regiogemeenten om voldoende schaalniveau te hebben en omdat de Wet Publieke Gezondheid verplicht tot aansluiting bij een regionale GGD. Medewerkers van de GGD hebben dezelfde cao als de ambtenaren van de gemeenten en hun pensioen loopt ook via het ABP.
Risicoprofiel
Gemeenten zijn wettelijk verplicht om een GGD in stand te houden voor de uitvoering van de taken op het gebied van de publieke gezondheidszorg. Het risicoprofiel van de GGD is ook voor 2020 als hoog benoemd: de financiële bijdrage in de Gemeenschappelijke Regeling is groot (ruim € 5,7 mln. in 2020) en stijgt, vooral door cao verhogingen, terwijl de gemeente Zaanstad, in verhouding tot deze financiële bijdrage, maar beperkte invloed heeft in het Algemeen Bestuur. Iedere gemeente heeft één stem. Dit betekent voor Zaanstad een stemverhouding van 12% en een financiële bijdrage van 47,7% in het gemeenschappelijke deel. De politieke en maatschappelijke betrokkenheid zijn eveneens groot: de activiteiten van de GGD betreffen de gezondheid van de inwoners. Een probleem op het gebied van volksgezondheid haalt direct de pers en heeft zijn weerslag op de politiek. Bovendien voert de GGD de wettelijke taken van de acht gemeenten uit die zijn belegd bij Veilig Thuis. Dit is een gevoelig dossier dat is belegd in een overeenkomst en jaarlijks steeds meer budget vraagt. In 2019 was dat iets meer dan € 2,5 mln.
Naast de wettelijk verplichte taken van de GGD, heeft de gemeente Zaanstad ook andere uitvoeringstaken belegd bij de GGD. Vooral door de decentralisaties in het sociale domein heeft een herijking van taken van de GGD plaats gevonden, wat vorm heeft gekregen in de concept visie ‘In Beweging’, die in 2016 met de raden is besproken en vastgesteld door het Algemeen Bestuur van de GGD. De grootte van de contracten met verschillende gemeenten is gegroeid tot € 12 mln. in 2020. De Zaanse contractafspraken vormen al meerdere jaren zo’n 70% hiervan. Deze zijn vooral gericht op preventieve jeugdzorg en uitvoering van de Jeugdwet via drie Jeugdteams. In 2020 verwacht Zaanstad voor € 8 mln aan contracttaken bij de GGD te beleggen.
Risico analyse
Financiële positie
De GGD presteert al jaren conform de opgestelde begrotingen en de verwachting is dat dit ook in 2020 het geval zal zijn. Tweemaal per jaar worden aan gemeenten voorschotten in rekening gebracht voor de GR..
In alle contracten die de GGD met gemeenten heeft afgesloten, zijn betalingsafspraken gemaakt. Deze variëren per contract.
Risico's
- De decentralisaties leiden tot meer verscheidenheid in (de uitvoering van) beleidskeuzes bij de deelnemende gemeenten op gebieden als participatie en (jeugd)gezondheidszorg. Wanneer de behoeften of verwachtingen van de gemeenten in de GR uiteen gaan lopen als het gaat over dienstverlening en bekostiging, maar slechts gestuurd kan worden mét elkaar, dan kan een bestuurlijk spanningsveld ontstaan. Het risico is dat geen vorm gevonden wordt om ruimte te bieden aan het eigen beleid van de deelnemende gemeenten of de financiële armslag en dat de dienstverlening van de GGD aan de inwoners van Zaanstad niet in overeenstemming is met de wens van het bestuur.
- De GGD is eigen risicodrager voor de WW. In 2016 is het AB geadviseerd over dit risico en heeft besloten geen aparte stichting in het leven te roepen om risico’s af te wentelen, ook omdat de deelnemende gemeenten een fatsoenlijk personeelsbeleid willen voeren. WW-risico’s die voortkomen uit het beëindigen van projecten worden via contractafspraken afgedekt. In essentie betekent dit dat het WW-risico terecht komt bij de gemeente die de taak bij de GGD weghaalt.
Beheersmaatregelen
- Om samen te kunnen blijven sturen is het van belang dat in het bestuur gesproken kan worden over de belangen van individuele gemeenten en dat oplossingen gezocht en gevonden worden die zoveel mogelijk recht doen aan de ruimte die gemeenten vragen. Dit vraagt bereidheid van alle deelnemers, maar zeker ook van het GGD management, om met gevoel voor verhoudingen en rollen deel te nemen aan de discussies en een open dialoog te faciliteren. Zaanstad zal hier aandacht voor blijven vragen en zal voorstellen om de flexibeler om te gaan met de niet-wettelijke taken die in de Gemeenschappelijke Regeling zijn opgenomen. Als een gemeente een niet-wettelijke taak niet meer wil of financieel kan laten uitvoeren, dan moet het mogelijk zijn om deze taak uit de GR te halen en hierover contractafspraken te maken met de gemeenten die deze taak nog wel door de GGD willen en kunnen laten uitvoeren De GR is geen vaststaand gegeven. Het is een vrijwillige manier van samenwerken die veranderd kan worden. In 2020 worden dit soort aanpassingen nog niet verwacht, maar voor 2021 is het goed mogelijk dat gemeenten hierin keuzes gaan maken.
- De contractmanager heeft twee keer per jaar overleg met het Management team van de GGD over de resultaten en financiën van de contracttaken om zo vroeg mogelijk aan te kunnen geven of een contracttaak zal worden beëindigd. Indien een project beëindigd wordt bij de GGD, dan worden eventuele frictiekosten die ontstaan omdat personeel niet herplaatsbaar is binnen de organisatie of bij een andere werkgever door Zaanstad betaald. In geval frictiekosten optreden leidt dat tot een overschrijding die bij de jaarrekening verantwoord zal worden.
hoogPubliekrechtelijk
Vervoerregio Amsterdam
(Bedragen x €1.000)Vervoerregio AmsterdamRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:7 maart 2017Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:middelOpenbaar belangDe Vervoerregio Amsterdam heeft als doel het, door samenwerking van gemeenten, oplossen van regionale problemen en benutten van regionale kansen in de regio Amsterdam.
Bestuurlijk belangWethouder Slegers is lid van het AB/DB.
De wethouder van Amsterdam is voorzitter van het DB en tevens voorzitter van de Regioraad
Stemverhouding: 11,3%Actualiteiten en risico'sDe Vervoerregio houdt zich bezig met Verkeer & Vervoertaken. Dit wordt geheel bekostigd uit de middelen van de Brede Doeltuitkering van het Rijk hiervoor. De BDU-bijdrage vanuit het rijk stijgt echter niet en er zijn geen directe signalen dat deze in de komende periode gaat stijgen. Daarom is het nu niet meer mogelijk, zoals in het recente verleden, om de hoge(re) ambities van de Vervoerregio op te vangen door de vooruit ontvangen BDU. De Vervoerregio moet dus keuzes maken, om de ambities in lijn te brengen met de beschikbare middelen. Gevolg is dat de Vervoerregio ook voor Zaanstad keuzes zal moeten maken waar nog wel in kan worden geïnvesteerd en waarin niet. De concept programmabegroting 2020-2023 en de Investeringsagenda Mobiliteit, waarop Zaanstad een positieve zienswijze heeft gegeven, maken deze keuzes voor de komende jaren zichtbaar. In de zienswijze geven wij ook aan dat wij in de toekomst de Investeringsagenda Mobiliteit ook afstemmen op het nieuwe Zaanse mobiliteitsplan (ZVVP), dat volgens planning eind 2020 wordt vastgesteld. Om er zo voor te zorgen dat de inzet van Vervoerregio en die van Zaanstad elkaar zo goed mogelijk versterken.
middelPubliekrechtelijk
Centraal Nautisch Beheer
(Bedragen x €1.000)Centraal Nautisch BeheerRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - bedrijfsvoeringsorganisatie
Oprichtings-/publicatiedatum:18-03-1994Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet Centraal Nautisch Beheer (CNB) heeft als doel het verkrijgen van eenheid in het beleid en de uitvoering van taken van gemeenten en het rijk die betrekking hebben op het scheepvaartverkeer binnen het Noordzeekanaalgebied. De regeling is ook bedoeld om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van infrastructurele voorzieningen en de toegankelijkheid van de vaarweg.
Bestuurlijk belangWethouder Slegers is lid van het bestuur, plaatsvervanger wethouder Munnikendam
Stemverhouding: 15%Actualiteiten en risico'sGemeenschappelijke Regeling CNB
Op 20 maart 2018 is de nieuwe GR CNB gepubliceerd in de Nederlandse Staatscourant. Met de besluitvorming en publicatie is de CNB omgevormd naar een Bedrijfsvoeringorganisatie met één wethouder per gemeente in het bestuur, waarbij Zaanstad 2 van de in totaal 13 stemmen heeft (stemverhouding 15%). Achtergrond voor deze vorm is het verminderen van de bestuurlijke drukte.
Havenafvalplan
Zeeschepen moeten een indirecte bijdrage voor de inname en verwerking van scheepsafval betalen. Daarvoor betaalt elk schip bij aanloop van de zeehavens in het CNB-gebied een aanslag. Deze heffing moet betaald worden, ook als het schip geen scheepsafval afgeeft. Elk schip krijgt na betaling van de heffing de beschikking over een afgifterecht. Het afgifterecht kan het schip gebruiken om bepaalde scheepsafvalstoffen af te geven. Dit afgifterecht wordt door de inzamelaars in korting gebracht op de rekening voor het zeeschip. Met dit systeem wordt gewaarborgd, dat het scheepsafval op een verantwoorde wijze wordt verwerkt. Uitgangspunt van het heffingenstelsel is, dat er geen winst wordt gemaakt. In het verleden is er verlies op dit heffingenstelsel geleden. Door iets hogere heffingen wordt dit verlies geleidelijk aan ingelopen. Het Havenbedrijf Amsterdam draagt dit financieel risico.
Regionale Havenverordening (RHV)
In 2019 is de RHV aangevuld met een paragraaf over het gebruik van LNG (vloeibaar aardgas) als brandstof voor binnen- en zeevaart. De zeehavens binnen het CNB-gebied zien voor zichzelf een rol als locatie voor het LNG-bunkeren. Ook andere grote Europese havens bereiden zich voor op het aanbieden van deze brandstof aan het scheepvaartverkeer. Er lopen al concrete aanvragen voor bunkering in de CNB-zeehavens. De bedoeling is, dat de markt LNG gaat aanbieden. Uit oogpunt van milieu- en veiligheidseisen was het wenselijk, dat er een paragraaf over het bunkeren van LNG in de CNB-zeehavens in de Regionale Havenverordening is opgenomen. De besluitvorming over een algehele herziening van de RHV heeft in het najaar 2019 plaatsgevonden. Afstemming met de Omgevingswet heeft zoveel als mogelijk plaatsgevonden.
middelPubliekrechtelijk
Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland
(Bedragen x €1.000)Veiligheidsregio Zaanstreek WaterlandRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:26 januari 2017Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDoor intergemeentelijke samenwerking uitvoering geven aan:
a. het inventariseren van risico’s van branden, rampen en crises;
b. het adviseren van het bevoegd gezag over risico’s van branden, rampen en crises in de bij of krachtens de wet aangewezen gevallen alsmede in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald;
c. het adviseren van het college van B&W over de taak, bedoeld in artikel 3, eerste lid
d. het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing;
e. het instellen en in stand houden van een brandweer;
f. het instellen en in stand houden van een GHOR;
g. het voorzien in de meldkamerfunctie;
h. het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel;
i. het inrichten en in stand houden van de informatievoorziening binnen de diensten van de veiligheidsregio en tussen deze diensten en de andere diensten en organisaties die betrokken zijn bij de onder d, e, f, en g genoemde taken.
Bestuurlijk belangBurgemeester Hamming is voorzitter van het AB Vervanging wethouder Munnikendam
Stemverhouding: 12,8%Actualiteiten en risico'sMarktontwikkelingen
De ambities uit het Beleidsplan Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland 2017-2020 zijn van toepassing in 2019, te weten:
- Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland als samenwerkingsverband tussen de disciplines brandweer, politie, GHOR en de acht gemeenten voor de voorbereiding op en bestrijding van rampen en crises. Deze samenwerking wordt ondersteund door de uitvoeringsorganisatie (VrZW). (Samen voor veilig!)
- Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland als uitvoeringsorganisatie die belast is met de uitvoering van alle taken die bij of krachtens de wet aan de veiligheidsregio zijn opgedragen. Het betreft taken op de volgende terreinen. (Slagvaardig organiseren!)
- Brandweerzorg
- Geneeskundige hulpverlening
- Rampenbestrijding en crisisbeheersing
- Het beheer van een gemeenschappelijke meldkamer
Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland
Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland is de uitvoeringsorganisatie van de gemeenten Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland en Zaanstad op het gebied van de coördinatie (van de voorbereiding) op rampen en crises, de brandweerzorg, de geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen en de meldkamer.
Versterking brandweeronderwijs
De drie brandweerregio’s Kennemerland, Noord-Holland Noord en Zaanstreek-Waterland zijn volop in ontwikkeling naar één gezamenlijk opleidingsinstituut. In 2018 is er gewerkt aan het opstellen van een inrichtingsplan. Eind 2018 spraken de Algemeen Besturen van de drie regio’s de intentie uit om gezamenlijk
de Brandweerschool Noord-Holland op te richten. In het 2e halfjaar van 2019 is de Coöperatie Brandweerschool Noord-Holland voor de drie regio’s van start gegaan. In 2020 zal verdere implementatie plaatsvinden. De VrZW zal ondersteuning op het gebied van bedrijfsvoering en huisvesting gaan bieden.
Instelling Meldkamer Noord-Holland
Het jaar 2020 staat in het teken van afronding van de volledige integratie van de gemeenschappelijke Meldkamer Noord-Holland in Haarlem van de politie, brandweer, ambulancezorg en marechaussee. Het beheer van de meldkamer zal overgaan naar de Nationale Politie.
Instelling GHOR Zaanstreek-Waterland
Op 29 juni 2018 stemde het Algemeen Bestuur in met de inrichting van een eigen GHOR-organisatie in Zaanstreek-Waterland. Per 15 oktober 2018 is een kwartiermaker aangesteld. De kwartiermaker heeft opdracht om de GHOR-organisatie Zaanstreek-Waterland in te richten conform het vastgestelde organisatieplan. In december 2018 is de werving van medewerkers voor de GHOR gestart. Uitgangspunt is dat de realisatie van GHOR Zaanstreek-Waterland zoveel mogelijk parallel loopt aan de realisatie van Meldkamer Noord-Holland in Haarlem.
Het convenant met GHOR Amsterdam-Amstelland is opgezegd. De Directeuren Publieke Gezondheid van beide regio’s hebben afspraken gemaakt om de overdracht van taken soepel te laten verlopen. Waar 2019 nog een overgangsjaar was, waarbij GHOR Amsterdam-Amstelland een deel van de werkzaamheden voor Zaanstreek-Waterland bleef uitvoeren, wordt 2020 het jaar dat de ‘eigen’ GHOR-organisatie haar eerste regionale zorg- risicoprofiel en beleidsplan opstelt. Daarnaast wordt er een beleidsvisie opgesteld ten aanzien van evenementen.
Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra)
Volgens de huidige planning gaat de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) 1 januari 2020 in werking. De veiligheidsregio’s hebben uitstel van de invoering van de wet gekregen van de minister van Justitie en Veiligheid tot 1 januari 2021. Een speciaal aandachtspunt daarbij is de positie van de brandweervrijwilliger. Bij ongewijzigde invoering van de WNRA kan dit tot aanzienlijke kostenverhogingen leiden. In landelijk overleg met de ministeries wordt bekeken wat de opties zijn hoe hier verder mee om te gaan. Om te kunnen anticiperen op de invoering van de Wnra is bij de resultaatbestemming 2018 voorgesteld een nieuwe bestemmingsreserve te vormen voor verwachte aanloopkosten en ter dekking van de eerste exploitatiekosten.
Dekkingsplan 2021-2025
In 2020 wordt het nieuwe dekkingsplan 2021-2025 volgens de bepalingen uit de Wet Veiligheidsregio’s ter vaststelling aan de leden van het Algemeen Bestuur VrZW aangeboden. In het nieuwe dekkingsplan wordt tevens de conclusie meegenomen van het project ‘gebiedsgerichte opkomsttijden’ die onder het landelijke project ‘RemBrand’ valt. Uitgangspunt van het deelproject is het ontwikkelen van een gebiedsgerichte benadering van de repressieve dekking.
Risicoprofiel
De bijdrage van de gemeente Zaanstad aan de verbonden partij VrZW is voor 2020 begroot op 12,1 miljoen euro. De totale begroting van de VrZW voor 2020 bedraagt 31,6 miljoen. Bij stemming in het AB heeft elke gemeente in de VrZW één stem.
De Burgemeester van Zaanstad is voorzitter van zowel het DB als AB. De rolverdeling tussen de deelnemende partijen is vastgelegd in de gemeenschappelijke regeling. Deze gemeenschappelijke regeling wordt nageleefd.
Risico analyse
Financiële positie
Een sluitende begroting 2020 en een opdracht van het Algemeen Bestuur om voor de Kaderbrief 2021 voor de jaren vanaf 2021 een structurele heroverweging te doen van €1 miljoen.
Risico's
- De dubbele rol van de gemeente Zaanstad in het Algemeen Bestuur in de rol van voorzitterschap en de rol van vertegenwoordiging van Gemeente Zaanstad kan leiden tot conflicterende belangen.
- Onvoldoende sturing op de exploitatie van de restcapaciteit van het oefencentrum voor commerciële activiteiten. De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland is verantwoordelijk voor de uitvoering van de exploitatie van het oefencentrum, Gemeente Zaanstad kan hier beperkt op sturen.
- Leegstand meldkamer pand Prins Bernhardplein 1 vanaf 2018, wat leidt tot verminderde huurinkomsten.
Beheersmaatregelen
- In samenwerking met de andere gemeenten in Zaanstreek-Waterland wordt het proces om te komen tot een integraal (ambtelijk) advies aan de burgemeesters in het veiligheidsbestuur op belangrijke financiële / beleidsvraagstukken gemonitord.
- De diensten die Zaanstad levert aan de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland zijn vastgelegd in een getekende Service Level Agreement (SLA).
- Er is een uitvoeringsovereenkomst tussen de gemeente Zaanstad en de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland ten behoeve van de exploitatie van het oefencentrum.
- De gemeenteraad wordt jaarlijks de mogelijkheid gegeven haar zienswijze te geven inzake de (meerjaren)programmabegroting van de VrZW. Daarnaast is de VrZW transparant met haar overige P&C producten zoals de bestuursrapportages en de jaarrekening.
hoogPubliekrechtelijk
Rekenkamer Metropool Amsterdam
(Bedragen x €1.000)Rekenkamer Metropool AmsterdamRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - gemeenschappelijk orgaan
Oprichtings-/publicatiedatum:20 augustus 2015Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:laagOpenbaar belangDeze regeling is aangegaan om gezamenlijk een rekenkamer in te stellen. Dit is wettelijk verplicht. Het betreft een gemeenschappelijk orgaan.
Bestuurlijk belangDe rekenkamer heeft één lid. Dit lid is tevens directeur. De raden benoemen het lid van de rekenkamer op voordracht van een afvaardiging van de raden door een gelijkluidend besluit. Geen afvaardiging van een collegelid in deze regeling.
Stemverhouding: nvtActualiteiten en risico'sZie voor ontwikkelingen het jaarverslag 2018
De begroting 2020 is te vinden via bijgaande link.
laagPubliekrechtelijk
Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied
(Bedragen x €1.000)Omgevingsdienst NoordzeekanaalgebiedRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:17 december 2015Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe regeling wordt getroffen ter ondersteuning van de colleges bij de uitvoering van hun taken op het gebied van het omgevingsrecht in het algemeen en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht in het bijzonder, alsmede de taken op het terrein van vergunningverlening, handhaving en toezicht op grond van de in artikel 5.1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht genoemde wetten. Voorts wordt de regeling getroffen ter behartiging van de taken voortvloeiend uit het Besluit risico's zware ongevallen 1999
Bestuurlijk belangWethouder Munnikendam is lid van het Algemeen Bestuur, plaatsvervanging door wethouder Mutluer
Stemverhouding: 8%Actualiteiten en risico'sJaarrekening 2018
Het definitieve resultaat over 2018 is positiever dan de verwachting bij de tweede tertaalrapportage. Door de krapte op de arbeidsmarkt is de OD NZKG niet in staat geweest alle vacatures in te vullen, waardoor de capaciteitskosten lager zijn. Daarnaast is door vrijval van een voorziening het resultaat positiever.
De benodigde onttrekking aan de algemene reserve is 46k geworden in plaats van de verwachte 425k. Na de onttrekking is het resultaat van de OD NZKG over 2018 nihil.
Marktontwikkelingen
De inhoudelijke activiteiten van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied liggen voor een groot deel vast vanuit wet- en regelgeving en beleidsdoelstellingen van de opdrachtgevers. De maatschappelijke trends, wettelijke ontwikkelingen, de bestuurlijke ambities en problemen en risico’s en opgaven in het werkgebied leiden tot verschuivingen in het werk en de focus van de activiteiten. Dit vertaalt zich de opgave van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied voor de komende jaren. In de afgelopen jaren is vanuit de omgeving een andere behoefte ontstaan op het gebied van profilering en dienstverlening van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied . Deze behoefte, die deels ook wordt vertaald in de nieuwe Omgevingswet, vraagt om een gezamenlijke heroriëntatie op het gebied van profilering en dienstverlening.
Inhoudelijke speerpunten/opgaven in het Omgevingsdomein voor de komende jaren zijn:
- ·vernieuwing werkveld Vergunningen, Toezicht en Handhaving;
- ·verdichting, grote druk (woning)bouwopgave in de regio, transformatie bedrijfsterreinen en kantoorgebouwen;
- · circulaire economie;
- · klimaat en energietransitie
Op hoofdlijnen spelen er de komende tijd drie ontwikkelingen:
- werkpakket: de ontwikkelingen met betrekking tot het werkpakket ( het werkaanbod is onveranderd hoog), noopt tot externe inhuur door de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Gelet op de krapte op de arbeidsmarkt zal de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied de komende tijd strakker moeten sturen op inkooptarieven. Ook zal soms op onderdelen geprioriteerd moeten worden. Daarbij wordt risico gestuurd gewerkt;
- besluitvorming rondom prestatiegerichte financiering: prestatie gericht financieren wordt verder ingevoerd;
- substantieel hogere werkgeverslasten dan geïndexeerd: als gevolg van CAO onderhandelingen houdt de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied rekening met een extra loonstijging van 4%, met ingang van 1 januari 2019. Voor het lopende begrotingsjaar worden deze kosten éénmalig onttrokken aan het weerstandsvermogen. Voor 2020 worden de stijgende lonen- en werkgeverslasten voor de pensioenen en afdrachten verwerkt in een actualisatie van de tarieven.
Risicoanalyse
De noodzakelijke weerstandscapaciteit van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied wordt bepaald door kwantificering van de gewogen risico’s. Deze risico’s zijn: veranderende wetgeving primair proces, personele consequenties t.g.v. kwaliteitsborging bouw en PGF bedrijfsvoeringsrisico’s. De verhouding noodzakelijke en beschikbare weerstandscapaciteit is voldoende, conform het in 2017 door het Algemeen Bestuur van de Omgevingsdienst Noorzeekanaalgebied vastgestelde ratio. Bij de vaststelling van de kengetallen en de kwaliteitsnormen van de Prestatiegerichte Financieringsmethodiek voor de periode 2019-
2022 zal ook de hoogte van het benodigde weerstandsvermogen aan het bestuur en de vertegenwoordigde colleges worden voorgelegd.
hoogPubliekrechtelijk
Gezamenlijke ombudsman metropool Amsterdam
(Bedragen x €1.000)Gezamenlijke ombudsman metropool AmsterdamRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - gemeenschappelijk orgaan
Oprichtings-/publicatiedatum:7 februari 2017Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:middelOpenbaar belangDeze regeling is aangegaan om op een effectieve en efficiënte wijze vorm en inhoud te geven aan de door de Gemeentewet aan de raad gegeven mogelijkheid om voor de behandeling van verzoekschriften een gezamenlijke ombudsman in te stellen. Het betreft een gemeenschappelijk orgaan.
Bestuurlijk belangDe gemeente Amsterdam krijgt mandaat om jaarlijks de begroting en jaarrekening van de ombudsman voor het volgende kalenderjaar vast te stellen. De ombudsman voert ten minste jaarlijks overleg met een vertegenwoordiging van de raden.
Stemverhouding: nvtActualiteiten en risico'sIn 2018 zijn er bij de ombudsman 133 verzoeken binnengekomen, hiervan zijn er 129 afgehandeld. Ten opzichte van 2017 is dit een stijging van ruim 25%. 42% van de verzoeken hebben betrekking op dienstverlening en bedrijfsvoering, 41% op het maatschappelijk domein.
Voor een volledig overzicht zie de jaarbeschouwing 2018 van de ombudsman: https://www.ombudsmanmetropool.nl/Nieuws-Publicaties/article/1241/Jaarbeschouwing-Ombudsman-Metropool-Amsterdam-Kinderombudsman-Amsterdam-2018
De ombudsman informeert de gemeentraad ieder kwartaal over de ingekomen verzoeken dmv kwartaalrapportages.
middelPubliekrechtelijk
Regionale samenwerking decentralisaties sociaal domein
(Bedragen x €1.000)Regionale samenwerking decentralisaties sociaal domeinRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - regeling zonder meer
Oprichtings-/publicatiedatum:21 januari 2016Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:middelOpenbaar belangGezamenlijke inkoop en beleidsvoorbereiding en -uitvoering.
Bestuurlijk belangDeze lichte vorm van publieke samenwerking kent geen bestuur.
Stemverhouding: n.v.t.Actualiteiten en risico'sDe RZM, een lichte variant van een gemeenschappelijke regeling, betreft de afspraak tot samenwerking op twee onderdelen van de drie decentralisaties (Jeugdhulp en Wmo) met de 7 andere gemeenten in Zaanstreek-Waterland (Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland en Wormerland). Om deze samenwerking in de praktijk te realiseren, heeft de gemeente Zaanstad vanaf 2014 met de regiogemeenten een Dienstverlenings- en samenwerkingsovereenkomst “Regionale Inkoop Sociale Domein” (hierna: DVO) afgesloten. De huidige DVO is geldig voor de periode 2016 tot en met 2018. De regiogemeenten hebben een mandaat/volmacht verleend aan de gemeente Zaanstad om namens hen de inkoop te organiseren, overeenkomsten aan te gaan en het contractmanagement uit te voeren. Voor de Wmo voert Zaanstad het contractmanagement uit van de Basis- en Deelovereenkomsten op basis van de gevolgde Bestuurlijke aanbesteding. In 2015 is de samenwerking geëvalueerd. De gemeenten Purmerend en Beemster hebben toen besloten om ten aanzien van de Wmo vanaf 1 januari 2016 zelf hun inkoop- en contractmanagement te organiseren. De gemeente Edam-Volendam doet met ingang van 1 juli 2016 zelf het inkoop- en contractmanagement t.a.v. de Wmo. Deze wijzigingen zijn verwerkt in de huidige DVO. De uitgetreden gemeenten willen de zorg dichter op hun inwoners organiseren. Voor de Jeugd regelt Zaanstad de inkoop en het contractmanagement van de Regionale raamovereenkomsten die de regio Zaanstreek-Waterland samen met de regio Amsterdam-Amstelland met zorgaanbieders heeft afgesloten.
De voorbereidingen zijn gestart om de gemeeenschappelijke regeling en DVO te vernieuwen. De aanpassingen worden besproken met de regiogemeenten. Vervolgens zullen deze in het najaar 2018 aan de colleges en raden worden voorgelegd. De nieuwe gemeenschappelijke regeling en DVO zal dan per 1 januari 2019 ingaan.
middelPubliekrechtelijk
Recreatieschap Twiske-Waterland
(Bedragen x €1.000)Recreatieschap Twiske-WaterlandRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:4-4-2013Vestigingsplaats:ZaanstadToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling in de openluchtrecreatie - in samenhang met de vorenstaande Gemeenschappelijke Regelingen - tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk milieu, het tot stand brengen en duurzaam in stand houden van het specifieke en gedifferentieerde karakter van het landschap door bescherming, ontwikkeling en consolidatie van de waarden die het in zich draagt.
Bestuurlijk belangWethouder Munnikendam is lid van het AB, plaatsvervanging door wethouder Mutluer
Stemverhouding: 12,5%Actualiteiten en risico'sRecreatiegebied Twiske
Het programma van het recreatieschap voor 2018 is voor het grootste deel conform planning uitgevoerd. Hoogtepunten waren het herstel van de Twiske Molen, het laten plaatsvinden van 2 evenementen, het in gebruik nemen van een duikpark en de verdere ontwikkeling van Twiske Poort en zorgboerderij De Marsen. Het saldo van het recreatieschap voor beide deelgebieden sloot in 2018 negatief, maar door de voorhanden zijnde bestemmingsreserve wordt dit negatieve saldo binnen het recreatieschap opgevangen. Inhoudelijk kent het programma van het Twiske goede vooruitgang. Het reguliere programma, groot onderhoud en vervangingen worden nagenoeg conform planning uitgevoerd.
Landschap Waterland
Het programma voor 2018 is voor het grootste deel conform begroting uitgevoerd. Hoogtepunten waren het onderhoud aan enkele bruggen in Boerenlandpaden, het opknappen van een aantal aanlegsteigers in Waterland-Oost en het meekoppelen van recreatievoorzieningen aan het robuuster maken van de Markermeerdijk (Deltaplan verhoging dijken).
middelPubliekrechtelijk
Werkom
(Bedragen x €1.000)WerkomRechtsvorm:Gemeenchappelijke regeling - bedrijfsvoeringsorganisatie
Oprichtings-/publicatiedatum:01-01-2018Vestigingsplaats:PurmerendToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe gemeenschappelijke regeling is getroffen voor het doeltreffend en doelmatig uitvoeren of doen uitvoeren van de taken van de colleges voortkomend uit of samenhangend met de Participatiewet en de Wet sociale werkvoorziening.
Bestuurlijk belangPer 1 januari 2018 hebben de gemeenten Purmerend en Zaanstad samen het Participatiebedrijf opgericht om effectiever te zijn in de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening en de Participatiewet. Namens Zaanstad heeft wethouder Munnikendam zitting in het bestuur en wethouder Mutluer is waarnemer
Stemverhouding: 50%Actualiteiten en risico'sMarktontwikkelingen
De arbeidsmarktontwikkelingen van de afgelopen tijd bevorderen de ontwikkeling van participatiebedrijf Werkom. Er zijn ruim mogelijkheden om mensen naar werk te begeleiden omdat de markt daar specifiek naar vraagt. Echter, zelfs in tijden van economische groei is het geen vanzelfsprekendheid dat die match tot stand komt. Het vraagt een stevige inzet van Werkom. Zichtbaar is dat de economische groei afneemt en verwachting is daarom dat Werkom hard moeten blijven werken om haar doelstellingen te behalen.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel is hoog. Het maatschappelijk belang is groot, het gaat om kwetsbare mensen. De financiële bijdrage van de gemeente is aanzienlijk.
Risico analyse
Governance
De governance van Werkom is duaal. We sturen als eigenaar van het bedrijf, maar ook als opdrachtgever van het bedrijf. Om die rollen duidelijk te scheiden is er voor gekozen om de rol van eigenaar bij de wethouder financiën neer te leggen. De rol van opdrachtgever ligt bij de vakwethouder, zijnde de portefeuillehouder Werk en Inkomen. Dat heeft ook tot gevolg dat de risicobeheersing ook duaal is en dat verschillende aspecten van risico en beheersing onder de verantwoording van verschillende rollen valt.
Financiële positie
Werkom verdient zijn geld met het aannemen van opdrachten uit de markt en daarin mensen (zowel mensen met SW-indicatie als mensen met een indicatie Nieuw Beschut als mensen met een Participatiewetuitkering) te laten werken, opdat ze zichzelf kunnen ontwikkelen en zo – indien mogelijk - kunnen uitstromen naar een baan bij een reguliere werkgever. Deze bedrijfsactiviteit kent verschillende risico’s, die hieronder zijn weergegeven. Die risico’s beheersen we in het duale governance model zoals hierboven omschreven en is dus een samenspel van eigenaar en opdrachtgever.
Bij de zienswijze op de bewijzigde begroting 2018 en de primaire begroting 2019-2021 van Werkom werd nog om extra middelen gevraagd. In 2018 is Werkom binnen dit verhoogde budget gebleven. In de begroting 2020-2023 worden de plannen uitgevoerd binnen de financiële kaders.
Risico's
Werkom bestaat sinds 1 januari 2018 en is daarom een bedrijf in opbouw, wat een risico in zichzelf is en specifieke issues kent. Die issues zijn expliciet benoemd in de P&C producten die Werkom oplevert en daarin wordt gestuurd op het beheersen van die issues.
In de begroting zijn conform BBV-voorschriften, in de risicoparagraaf expliciete risico’s benoemd:
- Productieverlies door opbouw van het bedrijf
- Grotere toename van verwacht op lange leerwerktrajecten en nieuw beschut
- Orderverlies
- Minder instroom dan geraamd
- BTW-lasten als de koepelvrijstelling niet wordt verkregen
- Privacy en informatiebeveiliging
Beheersmaatregelen
- Deze risico's hangen samen met de onzekerheden en benodigde leerervaringen die de achtergrond vormden bij de oprichting van de nieuwe organisatie. Het bedrijf en de gemeenten sturen apart en gezamenlijk kort cyclisch op de uitvoering door:
- Goed monitoren en tijdig in gesprek met de gemeenten om de landelijke ontwikkelingen goed te volgen
- Goed contact houden met de opdrachtgevers, accountmanagement stevig neerzetten
- Het bestand van mensen in de uitkering van beide gemeenten is groot. Goede afspraken over instroom
- Er is een bedrijfsvoeringsoverleg tussen beide gemeenten en Werkom ingericht ,om ontwikkelingen goed te volgen
hoog
Privaatrechtelijk
Privaatrechtelijk
Huisvuil Centrale
(Bedragen x €1.000)Huisvuil CentraleRechtsvorm:Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:AlkmaarToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe Huisvuil Centrale (HVC) heeft als doel het zeker stellen dat tegen de laagste kosten en op verantwoorde wijze het Zaanse rest-, grof- en gft-afval wordt verwerkt.
Bestuurlijk belangDe gemeente Zaanstad heeft 265 aandelen in HVC. Wethouder Munnikendam vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Mutluer
Stemverhouding: 9,07%Actualiteiten en risico'sMarktontwikkelingen
Nieuwe aangepaste financiële structuur
In de AVA van december 2015 is besloten tot een nieuwe financiële structuur waarbij de HVC in 2024 zelfstandig leningen kan aantrekken. Leningen die zijn gebaseerd op artikel 9 van de ballotageovereenkomst worden afgebouwd. Dit betreft dus gegarandeerde leningen waarbij de aandeelhouders hoofdelijk aansprakelijk zijn. De zogenaamde artikel 7 (oftewel de niet- gegarandeerde leningen) zullen volledig afgelost zijn in 2024.
Daarnaast is het van belang dat HVC eigen vermogen opbouwt. Gestreefd wordt naar € 100-110 miljoen in 2024. Komende jaren is er geen uitkering van dividend en wordt er bezuinigd.
Nieuwe aandeelhoudersrelatie
De gemeente heeft in 2019 de AIJZ verlaten. Zaanstad heeft nu 9,09% rechtstreeks aandeel in HVC in eigendom verkregen. Zaanstad is hiermee formeel uit de Gemeenschappelijke Regeling AIJZ getreden en formeel toegetreden tot de Ballotageovereenkomst voor aandeelhouders A.
De Dienstverleningsovereenkomst (DVO) met HVC is verlengd tot 2021. In 2018 zijn gesprekken gestart over een nieuwe DVO geldend vanaf 2020. In deze nieuwe DVO worden nieuwe financiële afspraken met HVC gemaakt.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel van de HVC is hoog. Dit wordt veroorzaakt door grote financiële belangen in de HVC van Gemeente Zaanstad via het aandeelhouderschap en onzekerheid over de ontwikkeling van de elektriciteitsprijs. Daarnaast participeert HVC in diverse consortia, waaronder het Windmolenpark. De publieke en maatschappelijke betrokkenheid bij HVC is hoog, afvalverwerking raakt de burger. Naar verwachting worden de risico’s de komende tijd kleiner. Dit heeft te maken met een aantal ontwikkelingen: Ten eerste wordt er de laatste jaren weer winst gemaakt door HVC, in tegenstelling tot de jaren daarvoor De kans dat HVC “omvalt” is hierdoor uiterst gering, mede gestaafd door de gunstige bedrijfsvooruitzichten. Daar komt bij dat het eigen vermogen weer toeneemt en deels wordt gebruikt om de leningen versneld af te lossen. Het risicoprofiel blijft in de categorie hoog vallen.
Risico analyse
Financiële positie
Zie ontwikkelingen en jaarcijfers
Risico's
De risico’s die kunnen worden onderkend zijn de lagere verwerkingstarieven op afval door landelijke overcapaciteit en structureel lagere energie-inkomsten als gevolg van lagere prijzen op de elektriciteitsmarkt. Daarnaast wordt als gevolg van de groeiende nadruk op scheiden van afval minder te verbranden afval aangeboden. Afval van niet-aandeelhouders (b.v. uit Engeland en Italië) wordt in concurrentie verworven.
Beheersmaatregelen
- Annotaties van de agenda van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in het college van B&W
- Periodiek ambtelijk overleg met verschillende klankbordgroepen (zowel financiële als beleidsmatige) met de overige aandeelhouders van HVC.
hoogPrivaatrechtelijk
Warmtenet
(Bedragen x €1.000)WarmtenetRechtsvorm:BV
Oprichtings-/publicatiedatum:01-01-2019Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangHet op gang brengen van de transitie naar een aardgasloze gebouwde omgeving. De legitimering van een overheidsinterventie op basis van marktfalen is hier van toepassing op de casus warmtenet in Zaandam-Oost. Het doel is het transporteren van warmte uit o.a. biomassa van Bio Forte aan afnemers in Zaanstad.
Bestuurlijk belangWethouder Munnikendam vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Mutluer
Gemeente Zaanstad is samen met Duurzame Energienetwerken Noord-Holland (DENH) eigenaar van het Warmtenet Zaanstad BV. Gemeente Zaanstad heeft een belang van 39% in de Aandelen (uitsluitend stemgerechtigd), alsmede een belang van 100% in de Aandelen C (stemrechtloos)
Stemverhouding: 39,0%Actualiteiten en risico'sRisicoprofiel
Het financieel belang is hoog. De gemeentelijke deelneming is onderhandeld op € 4,25 miljoen. Deze deelneming wordt op die basis nu gewaardeerd op € 1,95 miljoen. Gemeente Zaanstad heeft een voorziening getroffen voor het verschil van € 2,3 miljoen. Het risico dat de getroffen voorziening te klein blijkt (omdat de marktwaarde van de deelneming daalt) wordt opgenomen als risico (R826) voor het weerstandvermogen. De politieke en maatschappelijke betrokkenheid zijn groot: de activiteiten van het Warmtenet richten zich op het leveren van warmte aan inwoners. De gemeente participeert in het Warmtenet vanuit het publieke belang en de maatschappelijke doelen die de gemeente wil realiseren.
Marktontwikkelingen/Risicoanalyse
De uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) heeft ook invloed op Warmtenet Zaanstad. Er worden meerdere scenario’s uitgewerkt waarbij de (financiële) risico’s voor gemeente Zaanstad in kaart zullen worden gebracht. Zodra hier meer duidelijkheid over is, zal de raad hier over geïnformeerd worden.
hoogPrivaatrechtelijk
Alliander
(Bedragen x €1.000)AllianderRechtsvorm:Naamloze Vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:1 juli 2009Vestigingsplaats:ArnhemToezichtsregime:middelOpenbaar belangNetbeheer en distribueren van elektriciteit en gas voor producenten en afnemers. Voor burgers en ondernemers is een goed werkend en betaalbaar distributienetwerk van gas en elektriciteit cruciaal. Alliander heeft een belangrijke rol in het mogelijk maken van verdere verduurzaming van de Nederlandse energievoorziening.
Bestuurlijk belangWethouder Munnikendam vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Mutluer
Stemverhouding: 0,9%Actualiteiten en risico'sIn de RIB 2018/1333 is het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de EZW tot ontbinding per 1 januari bekrachtigd. Hierdoor is gemeente Zaanstad rechtstreeks aandeelhouder in Alliander NV per 1 januari 2018 geworden.
Na de genoemde ontmanteling van de houdstermaatschappij is door Alliander gevraagd of de deelnemers zich willen organiseren om zich te laten vertegenwoordigen door de grootste van de voormalige deelnemers. De noodzaak om actief te worden als aandeelhouder is de afgelopen periode duidelijk geworden: de Energietransitie vraagt zeer veel van de energie-infrastructuur. De toenemende elektrificering legt de kwetsbaarheid bloot; de ambitie om minder aardgas te gebruiken heeft effect op de waarde van de aargasinfrastructuur. Samen met de andere aandeelhouders wordt in 2020 gepoogd het aandeelhouderschap actief vorm te geven rondom deze onderwerpen. Zaanstad heeft onvoldoende capaciteit om dit geheel zelfstandig uit te voeren.
middelPrivaatrechtelijk
Betaalbare Koopwoningen Zaanstad
(Bedragen x €1.000)Betaalbare Koopwoningen ZaanstadRechtsvorm:Besloten Vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangHet doel van Betaalbare Koopwoningen Zaanstad (BKZ) is tweeledig: - Het bevorderen van de volkshuisvesting overeenkomstig het beleid van de gemeente Zaanstad - Het realiseren van kwalitatief hoogwaardige sociale koopwoningen in de gemeente Zaanstad; het via erfpacht beschikbaar stellen van deze woningen aan de gewenste doelgroep en het uitvoeren van een beleid teneinde deze woningen zoveel mogelijk voor de doelgroep te behouden
Bestuurlijk belangGemeente Zaanstad is voor 100% eigenaar van de aandelen. Het voltallig college vertegenwoordigt de enige aandeelhouder gemeente Zaanstad
Stemverhouding: 100%Actualiteiten en risico'sBKZ kent inmiddels 3 modellen.
De portefeuille van BKZ instap omvat op 1 januari 2019 ca. 60 contracten.
De portefeuille van BKZ traditioneel omvat op 1 januari 2019 nog ca. 240 contracten.
De portefeuille van BKZ erfpachtvariant omvat op 1 januari 2019 ca. 182 contracten.
Na verkoop van de garantie- en erfpachtvariant nieuwbouwwoningen zit BKZ voor de bestaande modellen in een beheer fase , waarbij de nadruk komt te liggen om een goede beheersing van de financiën en cashflow en inzicht in het risico van het niet aflossen (afnemen van tranches). De overspannen woningmarkt van de laatste jaren heeft geleid tot een sterke stijging in de mate van tranche en grondafname.
In 2018 is verkend of BKZ kan participeren in nieuwe activiteiten in de woningmarkt. Een nieuw ontwikkeld model gericht op het realiseren en behouden van bereikbare koopwoningen voor inkomens rond modaal, zal najaar 2019 ter besluitvorming worden voorgelegd.
De nieuwe governance structuur is per 1 januari 2018 ingevoerd.
Door de overspannen woning- en bouwmarkt is in 2018/2019 het in 2017 vast gestelde model Duurzaam Funderingsherstel Zaanstad geëvalueerd. Dit model gaat om funderings- en cascoherstel in combinatie met het aanbrengen van energiebesparende maatregelen. Het model is op juridisch, financieel en aanbestedingsgebied aangepast. In najaar 2019 vindt er besluitvorming over de aanpassing plaats en vindt een nieuwe aanbesteding plaats. Uitvoering van een pilotblok kan dan in 2020 plaats vinden
Risico's
Het zwaartepunt van de risico's van BKZ liggen op het politieke en financiële vlak. De doelstelling van BKZ is bijdragen aan de volkshuisvesting binnen de gemeente Zaanstad. Deze doelstelling heeft politiek de aandacht. Vanwege de rekening courant en de leningsovereenkomst, die BKZ heeft afgesloten met de gemeente Zaanstad voor BKZ traditioneel tot een maximumbedrag van respectievelijk 5,5 miljoen euro en voor de Garantieregelingen tot 31 miljoen, is het financieel belang groot te noemen. Huidige stand per 1/1/2019 is resp. 0,86 mln (traditioneel BKZ) en 18,7 mln (garantie BKZ).
Risico's
- Het trancherisico op de opstal bestaat nog wel. Hierbij worden de tranches (20% (traditioneel) en 30% (afzetgarantiewoningen) van de opstalwaarde) niet afgenomen door de kopers (en dus niet terugbetaald op korte termijn). Dit komt omdat er geen inkomensstijging plaatsvindt. Gevolg is dat pas bij (door)verkoop de resterende tranches worden gerealiseerd (afgelost). BKZ monitort dit. Het risico wordt vertaald in de kasstroom.
- Risico van waardevermindering van de grond in de toekomst. De grond wordt na 25 jaar geherwaardeerd.
- Hoogconjunctuur leidt tot positieve kasstroom door afname van tranches en grond. Echter hierdoor daalt het aantal BKZ woningen en beschikbaarheid van woningen voor de doelgroep.
Beheersmaatregelen
- Jaarlijkse inkomenstoets bij kopers door BKZ;
- periodieke rapportages naar college (1x) en college en raad (1x). Deze rapportages bevatten gegevens met betrekking tot aantal woningen, liquiditeit, prognoses cashflow, risico’s, etc.;
- 1 á 2 keer per maand overleg tussen ambtenaren en de directeur van BKZ; de samenwerkingsrelatie is goed;
- Ontwikkeling van een nieuw model waarbij BKZ woningen langer voor de doelgroep kan behouden;
- Verkenning of het verzoek vanuit de markt om de realisatie van het verplichte sociale woning segment bij nieuwbouwprojecten in te zetten voor sociale koop, gekoppeld kan worden aan realisatie BKZ koopwoningen;
- In het Plan van aanpak Verbetering kwaliteit woningvoorraad is geld gereserveerd voor de realisatie woningen duurzaam funderingsherstel Zaanstad in de periode 2018-2020.
hoogPrivaatrechtelijk
Regionale ontwikkelingsmaatschappij Noordzeekanaalgebied
(Bedragen x €1.000)Regionale ontwikkelingsmaatschappij NoordzeekanaalgebiedRechtsvorm:Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Noordzeekanaalgebied (RON) is het uitvoeringsinstrument voor het (her)ontwikkelen van bedrijventerreinen zoals beschreven in het Masterplan Noordzeekanaalgebied.
Bestuurlijk belangWethouder Mutluer vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Munnikendam
Stemverhouding: 33,3%Actualiteiten en risico'sBinnen HoogTij is duidelijk zichtbaar dat de belangstelling vanuit de markt aanhoudt. In 2018 en 2019 zijn voor zowel het droge als haven gedeelte koop- / erfpachtovereenkomsten gesloten. In de tweede helft 2019 is gestart met het ophogen van de tweede fase, waarbij gebruik wordt gemaakt van het zand ,dat vrijkomend bij het realiseren van de haven en kade.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel van de RON is hoog. Naast de grote financiële belangen ligt in de uiteindelijke realisatie van bedrijvenpark HoogTij ook een groot maatschappelijk en ruimtelijk-economisch belang.
Risico's
- Negatieve marktontwikkelingen, waardoor grondverkopen uitblijven
Beheersmaatregelen
- RON rapporteert per kwartaal naar aandeelhouders.
- Jaarlijkse monitoring van grondwaarden
- Vooraf bespreken van aandeelhoudersbesluiten in het college voordat besluitvorming plaatsvindt in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders;
- Periodiek overleg over voortgang van projecten, zowel ambtelijk als bestuurlijk
hoogPrivaatrechtelijk
Houdstermaatschappij Energiebedrijf Zaanstreek Waterland
(Bedragen x €1.000)Houdstermaatschappij Energiebedrijf Zaanstreek WaterlandRechtsvorm:Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:laagOpenbaar belangHoudstermaatschappij Energiebedrijf Zaanstreek Waterland (Houdstermaatschappij EZW) heeft als doel het houden van de aandelen Nuon Energie Noord West NV (Nuon ENW NV) en Alliander NV.
Bestuurlijk belangWethouder Munnikendam vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Mutluer
Stemverhouding: 54,2%Actualiteiten en risico'sIn het B&W besluit 2017/55033 wordt het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de Houdstermaatschappij EZW tot ontbinding per 1 janurai bekrachtigd. Hierdoor is gemeente Zaanstad rechtstreeks aandeelhouder in Alliander NV per 1 januari 2018 en is Alliander een verbonden partij van gemeente Zaanstad.
De Houdstermaatschappij EZW blijft na de overdracht voorlopig in stand. De daadwerkelijke liquidatie van de Houdstermaatschappij EZW kan pas plaatsvinden als alle vorderingen en schulden, inclusief de belastingaanslagen, volledig zijn afgewikkeld.
laagPrivaatrechtelijk
Bank Nederlandse Gemeenten
(Bedragen x €1.000)Bank Nederlandse GemeentenRechtsvorm:Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:1914Vestigingsplaats:Den HaagToezichtsregime:middelOpenbaar belangDe Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en voor overheden en instellingen met een maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak.
Bestuurlijk belangWethouder Munnikendam vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Mutluer. Zaanstad is niet vertegenwoordigd in de RvC.
Stemverhouding: 0,07%Actualiteiten en risico'sBNG Bank heeft ook in 2018 een goed jaar achter de rug. De nettowinst in het jaar 2018 is op een vergelijkbaar niveau gebleven. De solvabiliteitsratio’s ontwikkelen zich in 2018 opnieuw gunstig voor de bank.
middelPrivaatrechtelijk
Masterplan Noordzeekanaalgebied
(Bedragen x €1.000)Masterplan NoordzeekanaalgebiedRechtsvorm:Stichting
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:IJmuidenToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet op duurzame wijze versterken van de regionale economie in het Noordzeekanaalgebied door het benutten van de potentie van het regionale haven- en industrieel complex.
Bestuurlijk belangWethouder Munnikendam is lid van het stichtingsbestuur, vervanging wethouder Mutluer
Stemverhouding: 17%Actualiteiten en risico'sDe visie Noordzeekanaalgebied 2040 en de bijbehorende uitvoeringsagenda bepalen het activiteitenprogramma van de stichting Masterplan Noordzeekanaalgebied. Het samenwerkingsverband voert een deel van de uitvoeringsagenda-activiteiten uit, een deel in afspraken tussen afzonderlijke deelnemende partijen. Eind april is het Uitvoeringsprogramma Noordzeekanaalgebied 2019 https://www.noordzeekanaalgebied.nl/wp-content/uploads/2019/04/Uitvoeringsprogramma_NZKG_defc-WEB.pdf aangeboden aan Zaanstad.
Het Uitvoeringsprogramma NZKG is de jaarlijkse vertaling van de bestuurlijke agenda van de Visie. In het Uitvoeringsprogramma zijn de lopende activiteiten en projecten beschreven voor realisatie van de visie. Daarnaast vragen nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid nieuwe acties in het gebied. Projecten die zijn opgepakt en ook in 2019 en verder doorlopen zijn: Schone Scheepvaart, Pilot circulaire economie op bedrijventerreinen in de IJmond en het in kaart brengen van de ruimtelijke en sociaaleconomische gevolgen van Energietransitie.
middelPrivaatrechtelijk
Vereniging Bedrijvenpark HoogTij
(Bedragen x €1.000)Vereniging Bedrijvenpark HoogTijRechtsvorm:Vereniging
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:laagOpenbaar belangBevordering van het kwaliteitsniveau en de behartiging van de gezamenlijke belangen van de eigenaren van de gronden en gebouwen in het bedrijvenpark Hoogtij.
Bestuurlijk belangEen medewerker van de gemeente Zaanstad is benoemd als vertegenwoordiger van Zaanstad. Er participeert niemand van het college in het bestuur. Ieder lid is bevoegd tot het uitbrengen van een zodanig aantal stemmen als overeenkomt met iedere vierkante meter grond in het bedrijvenpark waartoe het lid is gerechtigd is Het algemeen bestuur bestaat uit 3 leden, Zaanstad levert de secretaris.
Stemverhouding: 0%Actualiteiten en risico'sZaanstad neemt ook de komende vier jaar deel aan de Vereniging Bedrijvenpark HoogTij (VBH). Een medewerker van de gemeente Zaanstad is benoemd als vertegenwoordiger van Zaanstad.
VBH is een vereniging waarin de grondeigenaren en de gevestigde ondernemers participeren. KG Parkmanagement geeft invulling aan het parkmanagement. De vereniging is verantwoordelijk voor een blijvende kwaliteit van de openbare ruimte, de kavels en de gebouwen. Dit is van cruciaal belang voor een goed vestigingsklimaat, nu en in de toekomst. De vereniging is het eerste aanspreekpunt voor de ondernemers op HoogTij. Zo kunnen ondernemers wensen en ideeën over bijvoorbeeld de uitstraling en de veiligheid bespreken.
In 2017 zijn er meerdere kavels verkocht op het bedrijventerrein in Westzaan. De verwachting is dat de belangstelling de komende jaren verder toeneemt. Zaanstad blijft zich dan ook in de toekomst inzetten om, samen met de grondeigenaren en ondernemers, de kwaliteit van het bedrijventerrein te behouden en te versterken
laag